Ο Ιερός Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας εκτίσθη από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α'. Ως αρχιτέκτονες του Ι. Ναού ωρίσθηκαν οι Μικρασιάτες γεωμέτρες Ανθέμιος από τας Τράλλεις και Ισίδωρος από την Μίλητο. Η κατασκευή Του ωλοκληρώθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και τα εγκαίνιά Του ετελέσθηκαν στις 27 Δεκεμβρίου του 537. Τότε, σύμφωνα με την παράδοσι, ο Ιουστινιανός ανεφώνησε: «Δόξα τω Θεώ τω Καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!», θέλοντας έτσι να εκφράση τον θαυμασμό του διά το μνημείο το οποίο ήταν πιό θαυμαστό από τον Ναό του Σολομώντος εις τα Ιεροσόλυμα.
Τριακόσια και πλέον εκατομμύρια χρυσών δραχμών, κατ’ αντιστοιχία, είχαν δαπανηθή διά την ανέγερσι αυτού του Ιερού Ναού. Τα «θυρανοίξια» της Αγίας Σοφίας, ακολούθησαν διανομές χιλιάδων ελαφιών, βοών, προβάτων και ορνίθων, και χιλιάδων μοδίων σίτου εις τους πτωχούς, καθώς και πολυήμερη πανήγυρις.
Εις το προαύλιο του Ιερού Ναού υπήρχε κρήνη, εις την οποία ανεγράφετο η καρκινική επιγραφή, «ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ» ( "νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν", δηλαδή, ξέπλυνε τις αμαρτίες σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου).
Την εποχή του Ιουστινιανού, η Αγία Σοφία είχε:
- Πρεσβυτέρους: 80!
- Διακόνους: 150!
- Διακόνισσες: 40!
- Υποδιάκονους: 70!
- Αναγνώστες: 160!
- Ψάλτες: 25!
- Θυρωρούς: 75!
Είκοσι χρόνια μετά τα πρώτα εγκαίνια, εξ αιτίας των σεισμών του 557, ο τολμηρότατος εις τη σύλληψι και κατασκευή, γιά την εποχή του, θόλος κατέπεσε και συνέτριψε την αψίδα παρά τον ιερό άμβωνα, τον ίδιο τον άμβωνα, το κιβώριο και την Αγία Τράπεζα. Ο ανεψιός του Ισιδώρου, ο Ισίδωρος ο νεώτερος, ανέλαβε και έκτισε τον νέο θόλο που υπάρχει μέχρι σήμερα! Εις τάς 23 Δεκεμβρίου του 562, υπό τον Πατριάρχη Ευτύχιο, ετελέσθηκαν τα δεύτερα εγκαίνια, παρουσία του Αυτοκράτορα και του Λαού της Κωνσταντινουπόλεως!!
Ο Ιερός Ναός απετέλεσε, καθ' όλη την διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και υπήρξε ο σημαντικότερος Ναός της Ορθοδόξου Εκκλησίας!!!
Ευχαριστούμε γιά τις όμορφες αυτές φωτογραφίες, τον αγαπητό φίλο Σταύρο Τσ.
Οι φωτογραφίες ελήφθησαν τον Φεβρουάριο του 2025.
