Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γηρομερίου, ευρίσκεται στην ακριτική περιοχή του Νομού Θεσπρωτίας, οκτώ χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλεως των Φιλιατών, κοντά στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, κτισμένη σε υψόμετρο τριακοσίων περίπου μέτρων, στις δυτικές πλαγιές του όρους Φαρμακοβούνι.
Σχετικά με την ονομασία της Μονής, υπάρχουν πολλές απόψεις και αρκετές φορές μέχρι σήμερα έχει αλλάξει η γραφή της. Συναντούμε τις εξής παραλλαγές:
Ιερομερίου, από τις λέξεις ιερό και μέρος.
Γυρομερίου, από τις λέξεις γύρω και μέρος.
Γερομερίου, από τις λέξεις γερό ή ξανά ιερό και μέρος.
Γηρομερίου ή Γηρομηρίου, από τις λέξεις γηραιόν και μέρος.
Μέχρι σήμερα, βέβαια, έχει επικρατήσει η ονομασία και η γραφή «Γηρομερίου».
Ιδρυτής και πρώτος κτίτωρ της Ι.Μονής είναι ο Όσιος Νείλος ο Εριχιώτης (1228-1334) Κωνσταντινουπολίτης στην καταγωγή, από την αυτοκρατορική γενιά των Λασκάρεων. Στην ηλικία των 106 ετών, ο Όσιος Νείλος παρέδωσε το πνεύμα του στις 2 Ιανουαρίου του έτους 1334, αφού συνέταξε τη Διαθήκη Του και ώρισε τον διάδοχό Του. Το ιερό Λείψανό Του ενταφιάσθηκε σε μικρή απόσταση από την Ι.Μονή και παραμένει μέχρι σήμερα εκεί, διότι όταν επεχείρησαν, λίγα χρόνια μετά το θάνατό Του, την ανακομιδή Του, κατά Θεία παραχώρηση, κατέπεσε ογκώδης βράχος και εκάλυψε τον τάφο του Αγίου! Σήμερα, επάνω από τον τάφο του Οσίου Νείλου υπάρχει μικρό Παρεκκλήσι.
Η Ι.Μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και στις 2 Ιανουαρίου, εορτή του κτίτορος Οσίου Νείλου του Ηγιασμένου. Επίσης εορτάζεται πανηγυρικά την Τρίτη του Πάσχα, η μνήμη των Νεοφανών Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στο όνομα των οποίων, κατασκευάσθηκε πρόσφατα, Παρεκκλήσιο εντός της Ι.Μονής.
Ευχαριστίες στην φωτογράφο μας Χαρούλα Δ.
Πηγή κειμένου: monigiromeriou.gr
